Thoát vị đĩa đệm cột sống: Bệnh nguy hiểm, đừng chủ quan!

Thoát vị đĩa đệm cột sống là bệnh thường gặp. Bệnh có thể gây tàn phế nếu không được điều trị.

Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở cột sống cổ, lưng, thắt lưng, cùng cụt… Trong đó, thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thường gặp và phổ biến nhất. Một đĩa đệm thoát vị xảy ra khi phần bên ngoài của đĩa bị vỡ hoặc xé rách, và nhân nhầy trong đĩa đệm thoát ra. Khi đĩa đệm thoát vị, nó gây chèn ép một dây thần kinh gần đó, có thể gây đau, tê, ngứa ran hoặc yếu ở cánh tay hoặc chân. Nhân nhầy cũng có thể làm phồng lên và kích thích dây thần kinh, gây đau thêm.

1.Các triệu chứng của thoát vị đĩa đệm cột sống không nên chủ quan

Triệu chứng dễ nhận thấy nhất của thoát vị đĩa đệm là những cơn đau ngày càng tăng. Ngoài ra đó còn là cảm giác tê cóng, như có kim châm hay như kiến bò. Cụ thể:

• Với thoát vị đĩa đệm cột sống cổ các triệu chứng thường là: Đau vùng cổ, gáy, vai, đau/tê dọc theo cánh tay, bàn tay…

• Với thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, các triệu chứng là: đau tê vùng thắt lưng, mông, đùi, cẳng và bàn chân…

Hình 1: Triệu chứng dễ nhận thấy nhất của thoát vị đĩa đệm là những cơn đau ngày càng tăng

Thoát vị đĩa đệm cột sống nếu không được điều trị, các triệu chứng sẽ xuất hiện thường xuyên, kèo dài dẫn đến khả năng vận động của người bệnh giảm sút. Có thể gây teo cơ, liệt cơ, khó vận động các chi… thậm chí tàn phế, đại tiểu tiện không tự chủ…

2. Ngoài tuổi tác, còn nguyên nhân nào gây thoát vị đĩa đệm cột sống?

Tuổi càng lớn, nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm cột sống càng cao. Ngoài ra, theo các chuyên gia sức khỏe, thoát vị đĩa đệm còn do:

• Tuổi tác, càng lớn tuổi nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm cột sống càng cao

• Chấn thương cột sống do tai nạn lao động, tai nạn giao thông…

• Vận động (bưng/bê/khiêng vác vật nặng) sai tư thế

• Đứng, ngồi làm việc/học tập, tập thể dục không đúng cách

• Mắc các bệnh lý cột sống bẩm sinh như gù vẹo, gai đôi cột cốt… cũng là những yếu tố thuận lợi gây thoát vị đĩa đệm cột sống.

Hình 2: Ngồi sai tư thế có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm cột sống

3.Điều trị và phòng tránh thoát vị đĩa đệm cột sống thế nào?

- Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống

Tùy thuộc vào mức độ bệnh, các bác sĩ có thể áp dụng các phương pháp điều trị sau:

Các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống không phẫu thuật:

• Sửa đổi tư thế

• Giáo dục bệnh nhân về tư thế, hoạt động thích hợp (giúp giảm nguy cơ đau hoặc hư hại đĩa)

• Vật lý trị liệu, trong đó có thể bao gồm siêu âm, massage, điều hòa, và các chương trình tập thể dục

• Kiểm soát cân nặng

• Thuốc (để giảm viêm, kiểm soát cơn đau và / hoặc thư giãn cơ bắp)

Hình 3: Massage là một phương pháp vật lý trị liệu dành cho người thoát vị đĩa đệm

Điều trị phẫu thuật cho đĩa đệm thoát vị sẽ dựa trên những cơ sở sau:

• Bệnh sử, mức độ nghiêm trọng và thời gian đau

• Liệu bệnh nhân có được điều trị trước đó cho các rối loạn về đĩa hay chưa và hiệu quả của các phương pháp điều trị ra sao

• Có hay không có bất kỳ bằng chứng nào về tổn thương thần kinh như mất cảm giác, suy nhược, phối hợp suy yếu hoặc các vấn đề về ruột hoặc bàng quang.

Phẫu thuật cho bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cột sống thường được khuyến cáo cho những bệnh nhân không đáp ứng với điều trị nội khoa trong khoảng thời gian 6 - 12 tuần. Phẫu thuật cũng được khuyến cáo ở những bệnh nhân bị ảnh hưởng đến thần kinh (tê, yếu hoặc giảm chức năng do áp lực lên tủy sống hoặc dây thần kinh). Can thiệp sớm trong những trường hợp này là cách tốt nhất để tối đa hóa khả năng hồi phục thần kinh.

- Phòng tránh thoát vị đĩa đệm cột sống

Thoát vị đĩa đệm làm giảm khả năng vận động, gây những cơn đau nhức khó chịu ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và chất lượng cột sống người bệnh. Để phòng tránh cần có chế độ ăn uống – nghỉ ngơi – làm việc – tập luyện thể dục thể thao… đều đặn, khoa học. Đặc biệt, trong các sinh hoạt hàng ngày nên tránh các tư thế vận động sai. Với người có các dấu hiệu thoát vị đĩa đệm cột sống nên đi khám chuyên khoa để được khám và điều trị kịp thời tránh gây các biến chứng nặng nề, ảnh hưởng xấu sức khỏe.

Theo Columbiaspine

Sinh viên D2 Vũ Như Quỳnh

Khoa Y - Đại học Quốc gia HCM