GAN NHIỄM MỠ LÀ GÌ, BỆNH CÓ DỄ NHẬN BIẾT?

Gan nhiễm mỡ đang có xu hướng gia tăng, bệnh có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan và ung thư gan. Do đó, gan nhiễm mỡ là gì, các triệu chứng nhận biết bệnh, cách điều trị ra sao… là mối quan tâm của nhiều người hiện nay.

Gan nhiễm mỡ là thuật ngữ mô tả sự tích tụ quá nhiều chất béo trong gan. Gan nhiễm mỡ giai đoạn đầu được chẩn đoán khi tỷ lệ tế bào chứa chất béo hơn 5%. Ở mức độ nhẹ, gan nhiễm mỡ có thể được cải thiện bằng cách thay đổi chế độ sinh hoạt như điều chỉnh chế độ ăn uống, giảm cân và tăng cường hoạt động thể chất. Trong nhiều trường hợp, gan nhiễm mỡ không có triệu chứng rõ ràng.

Viêm gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan và các bệnh gan giai đoạn cuối.

Triệu chứng của gan nhiễm mỡ là gì?

Sẽ không có đáp án rõ ràng cho câu hỏi triệu chứng gan nhiễm mỡ là gì bởi không có triệu chứng điển hình. Thông thường, bệnh thường được phát hiện tình cờ qua thăm khám sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ như cảm thấy mệt, khó chịu ở bụng, gan trở nên to hơn, người bệnh nên đi khám sức khỏe để được chẩn đoán đúng bệnh.

Gan bình thường (bên trái) và gan nhiễm mỡ (bên phải)

Trong trường hợp gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan hoặc suy gan, các triệu chứng có thể là:

• Bụng phình to, chứa đầy dịch (báng bụng)

• Vàng da và mắt

• Lú lẫn

• Chảy máu bất thường

Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ

Nguyên nhân phổ biến nhất được xác định trong hầu hết các trường hợp là nghiện rượu hoặc uống nhiều rượu. Trong nhiều trường hợp, không có nguyên nhân rõ ràng ở những người không uống nhiều rượu. Tuy nhiên, nếu bạn có cân nặng quá mức, chế độ ăn nhiều đường tinh chế và chất béo, mắc bệnh tiểu đường, ít hoạt động thể chất… đều góp phần gây ra gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ có mấy loại?

Có hai loại gan nhiễm mỡ cơ bản: do cồn và không do cồn.

• Gan nhiễm mỡ không do cồn:

Bệnh gan nhiễm mỡ không do cồn (NAFLD – Nonalcoholic fatty liver diease), phát triển khi gan gặp khó khăn trong việc chuyển hóa chất béo, gây ra sự tích tụ trong mô gan. NAFLD được chẩn đoán khi hơn 5% tế bào gan chứa chất béo.

Các triệu chứng của tình trạng này có liên quan đến viêm và làm suy yếu chức năng gan. Các triệu chứng có thể bao gồm: Ăn không ngon, buồn nôn và nôn, đau bụng, vàng da…

Hầu hết các trường hợp NASH được phát hiện ở những người trong độ tuổi từ 40 – 60. Nếu không được điều trị, viêm gan nhiễm mỡ không do cồn có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan, ung thư gan.

• Gan nhiễm mỡ do cồn

Là giai đoạn sớm nhất của bệnh gan liên quan đến rượu. Gan chuyển hóa rượu, nhưng quá trình này có thể tạo ra các chất độc làm hỏng các tế bào gan, thúc đẩy quá trình viêm và làm suy yếu khả năng miễn dịch của cơ thể. Kết quả gan không thể chuyển hóa hiệu quả chất béo. Kiêng rượu có thể sẽ khiến gan nhiễm mỡ cải thiện. Trong vòng sáu tuần không uống rượu, chất béo trong gan có thể biến mất. Tuy nhiên, nếu tình trạng sử dụng rượu quá mức tiếp diễn, viêm gan nhiễm mỡ do rượu có thể phát triển, dẫn đến xơ gan.

Tiêu thụ quá nhiều rượu bia là nguyên nhân phổ biến gây gan nhiễm mỡ

Ai có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ?

Cần nhắc lại gan nhiễm mỡ là gì, đó là sự tích tụ các chất béo dư thừa trong gan. Và nó có nhiều khả năng phát triển nếu bạn thừa cân hoặc béo phì. Bị đái tháo đường tuýp 2 cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, một số yếu tố dưới đây cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ:

• Mang thai

• Cholesterol cao, nồng độ triglyceride trong máu cao

• Suy dinh dưỡng

• Hội chứng chuyển hóa

• Ít hoạt động thể chất

• Bị tăng huyết áp

Các phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ

Thông qua khám sức khỏe, xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết gan… bác sĩ có thể kết luận bạn mắc gan nhiễm mỡ hay không, do nguyên nhân nào gây ra, mức độ nghiêm trọng của bệnh… từ đó có cách điều trị phù hợp.

Nếu bạn bị gan nhiễm mỡ vì béo phì hoặc thói quen ăn uống không lành mạnh, cách điều trị gan nhiễm mỡ là gì? Bác sĩ có thể đề nghị bạn tăng cường hoạt động thể chất và loại bỏ hoặc bổ sung một số loại thực phẩm vào chế độ ăn uống. Giảm lượng calo bạn ăn mỗi ngày cũng có thể giúp bạn giảm cân và cải thiện gan.

Chế độ ăn hạn chế thịt đỏ, bổ sung rau củ quả giúp cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ

Ở giai đoạn đầu, bạn có thể cải thiện và đẩy lùi gan nhiễm mỡ bằng cách giảm hoặc loại bỏ các thực phẩm béo và nhiều đường từ chế độ ăn uống hàng ngày. Chọn một chế độ ăn uống cân bằng với các loại thực phẩm lành mạnh như trái cây, rau quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh như các loại trong các loại hạt và bơ. Thay thế thịt đỏ bằng các loại protein khác như đậu nành, thịt gà, gà tây và cá. Đồ uống có đường, nước trái cây và nước ngọt nên tránh.

Cách phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ

Bảo vệ gan là một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa gan nhiễm mỡ và các biến chứng của nó. Các cách có thể phòng ngừa gan nhiễm mỡ là gì, bạn có thể bắt đầu bằng cách thực hiện một số bước:

• Hạn chế hoặc loại bỏ rượu khỏi chế độ ăn uống

• Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh

• Kiểm soát bệnh tiểu đường

• Đặt mục tiêu tập thể dục ít nhất 30 phút các ngày trong tuần

Tóm lại, gan nhiễm mỡ là gì, đó là thuật ngữ mô tả tình trạng các tế bào gan tích tụ chất béo từ 5% trở lên. Gan nhiễm mỡ không có triệu chứng điển hình và rõ ràng, do vậy cần khám sức khỏe định kỳ để phát hiện kịp thời và có cách điều trị hiệu quả, ngăn ngừa các biến chứng và các tình trạng tệ hơn về gan. Bên cạnh khám sức khỏe định kỳ, một chế độ sinh hoạt lành mạnh là hoàn toàn cần thiết để tránh nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ và bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện.

SV Y Khoa. Hoàng Vũ Uyên Thanh

Khoa Y - ĐHQG HCM

Link tham khảo:

https://medihub.vn/bai-viet/gan-nhiem-mo-la-gi-benh-co-de-nhan-biet/

#gannhiễmmỡ #triệuchứng #nguyênnhân