BỆNH GIANG MAI: ĐIỀU GÌ SẼ XẢY RA NẾU KHÔNG CHỮA TRỊ KỊP THỜI?

Giang mai giai đoạn sớm có thể chữa khỏi. Nếu phát hiện và chữa trị muộn bệnh có thể gây tổn thương tim, não, các cơ quan khác, thậm chí đe dọa tính mạng hoặc truyền từ mẹ sang thai nhi.

Giang mai thuộc nhóm bệnh lây qua đường tình dục (sexually transmitted disease – STD) do xoắn khuẩn Treponema pallidium gây ra. Bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được chữa trị.

I. Đường lây của giang mai:

Bạn có thể mắc giang mai khi tiếp xúc trực tiếp với sang thương giang mai trong lúc quan hệ tình dục qua hậu môn, âm đạo, hay miệng. Sang thương có thể ở trên dương vật, âm đạo, hậu môn, trong trực tràng, hay trên môi, miệng. Bệnh có khả năng lây trong giai đoạn 1 và 2, và đôi khi trong giai đoạn tiềm ẩn sớm. Sau khi nhiễm, vi khuẩn giang mai có thể nằm im trong cơ thể bạn trong nhiều thập kỷ trước khi hoạt động trở lại.

Đường lây ít phổ biến hơn là qua tiếp xúc trực tiếp với sang thương như hôn hay qua mẹ truyền cho con khi mang thai hoặc lúc sinh (giang mai bẩm sinh).

Trẻ có thể lây nhiễm giang mai từ mẹ

Bệnh giang mai không lây khi sử dụng chung nhà vệ sinh, bồn tắm, quần áo hoặc dụng cụ ăn uống, nắm cửa, bể bơi.

Sau khi được chữa khỏi, giang mai không tái phát. Tuy nhiên, có thể bị tái nhiễm nếu tiếp xúc với săng giang mai của người khác.

II. Bốn giai đoạn của bệnh giang mai và các triệu chứng:

Bệnh giang mai phát triển qua 4 giai đoạn. Nhưng các giai đoạn có thể chồng lắp lên nhau và các triệu chứng không phải lúc nào cũng xảy ra theo thứ tự. Bạn có thể bị nhiễm giang mai mà không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong nhiều năm.

- Giang mai giai đoạn 1:

Dấu hiệu đầu tiên là một vết loét nhỏ, được gọi là “săng” (SHANG-kur) tại chỗ tiếp xúc với xoắn khuẩn, trung bình khoảng 3 tuần sau đó. Nhiều người không nhận thấy vết săng vì nó thường không đau, và có thể ẩn trong âm đạo, trực tràng. Săng sẽ tự lành trong vòng 3 đến 6 tuần.

- Giang mai giai đoạn 2:

Trong vòng vài tuần khi vết săng ban đầu lành lại, bạn có thể phát ban ở thân và lan ra toàn cơ thể, cả lòng bàn tay và bàn chân, không ngứa, kèm mụn cóc ở miệng hoặc sinh dục. Một số người có thể rụng tóc, đau cơ, sốt, đau họng và sưng hạch bạch huyết. Những dấu hiệu và triệu chứng này có thể biến mất trong vòng vài tuần hoặc tái đi tái lại trong vòng 1 năm.

- Giang mai giai đoạn tiềm ẩn:

Nếu bạn không được điều trị bệnh giang mai sẽ chuyển sang giai đoạn tiềm ẩn, giai đoạn này không có triệu chứng. Nó có thể kéo dài trong nhiều năm, các triệu chứng có thể sẽ không quay trở lại nữa hoặc có thể chuyển sang giai đoạn 3 sau đó.

- Giang mai giai đoạn 3:

Nếu không điều trị, bệnh có thể diễn tiến sang giai đoạn 3 (cuối), thường xảy ra sau khoảng từ 3 đến 15 năm sau những triệu chứng của giai đoạn một. Trong giai đoạn cuối, bệnh có thể làm tổn thương não, dây thần kinh, mắt, tim, mạch máu, gan, xương và khớp.

Lưu ý: Trẻ sinh ra từ phụ nữ mắc bệnh giang mai có thể nhiễm qua nhau thai hoặc trong khi sinh. Hầu hết trẻ giang mai bẩm sinh không có triệu chứng, một số phát ban trên lòng bàn tay và lòng bàn chân. Các triệu chứng sau này có thể bao gồm điếc, dị dạng răng và mũi gãy.

Hồng ban do giang mai

III. Giang mai có thể chữa khỏi không?

Nếu được chẩn đoán và điều trị ở giai đoạn sớm, giang mai có thể được chữa khỏi bằng penicillin. Nếu dị ứng với penicillin, có thể thay thế bằng azithromycin hoặc doxycycline.

Nếu giang mai mới mắc chưa tới 1 năm, một liều duy nhất penicillin có thể ngăn chặn tiến triển. Giang mai kéo dài hơn một năm, có thể cần tăng liều.

Phụ nữ mang thai mắc giang mai được khuyến cáo chỉ nên điều trị bằng penicillin. Nếu dị ứng, có thể sử dụng penicillin bằng đường uống. Trẻ mới sinh ra từ mẹ nhiễm giang mai cũng nên được điều trị.

Ngày đầu tiên điều trị bạn có thể có phản ứng Jarisch-Herxheimer. Gồm sốt, ớn lạnh, buồn nôn, đau nhức, nhức đầu. Phản ứng này thường kéo dài không quá một ngày.

IV. Điều gì sẽ xảy ra nếu không điều trị giang mai kịp thời?

Nếu không điều trị, giang mai có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

• U bướu: trong giai đoạn cuối, bướu cục có thể phát triển trên da, xương, gan và các cơ quan khác. Có thể biến mất khi điều trị với kháng sinh

• Biến chứng thần kinh: Đột quỵ; Viêm màng não; Điếc; Mù; Sa sút trí tuệ; Mất cảm giác đau và nóng lạnh; liệt dương; bàng quang không kiểm soát

• Biến chứng tim mạch: có thể gây phình động mạch, viêm động mạch chủ, hỏng van tim

• Nguy cơ HIV: Bệnh giang mai rất dễ chảy máu, làm tăng nguy cơ mắc HIV khi quan hệ tình dục

• Biến chứng khi mang thai: Có thể truyền sang em bé. Nó cũng làm tăng đáng kể nguy cơ sẩy thai và chết non.

V. Phòng bệnh giang mai bằng cách nào?

Không có vắc xin ngừa giang mai. Để giúp ngăn ngừa, hãy thực hiện đề xuất sau:

• Không quan hệ hoặc quan hệ một vợ/chồng: hãy chắc chắn rằng bạn tình của bạn không bị nhiễm

• Sử dụng bao cao su khi quan hệ

• Tránh các chất kích thích: việc sử dụng nhiều các chất làm hung phấn có thể dẫn tới không kiểm soát và quan hệ không an toàn.

• Tầm soát đối với phụ nữ mang thai: Mẹ có thể không biết mình bị nhiễm, để tránh tác động nghiêm trọng của bệnh lên trẻ, nên tầm soát tại các cơ sở y tế.

Trên là những thông tin cơ bản về giang mai. Nếu không nhận biết những dấu hiệu trên kịp thời, bệnh sẽ đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe của bạn. Vì vậy, tìm hiểu những triệu chứng của giang mai và cách phòng ngừa vẫn hết sức cần thiết.

Theo Mayoclinic và Avert

SV Y5 Nguyễn Thị Anh Thư

Khoa Y – ĐHQG HCM

Link: https://medihub.vn/bai-viet/benh-giang-mai-dieu-gi-se-xay-ra-neu-khong-chua-tri-kip-thoi/