Thoái hóa khớp: 4 điều nên biết để tránh phải… thay khớp

Thoái hóa khớp là thể thường gặp nhất trong các bệnh lý viêm khớp. Bệnh xảy ra khi các sụn bảo vệ khớp ở đầu các xương bị suy giảm chức năng.

Thoái hóa khớp có thể gây bất kỳ tổn thương khớp nào trên cơ thể. Những vị trí thường bị nhiều nhất là các khớp ở bàn tay, đầu gối, hông, lưng.

Vị trí các khớp thoái hóa thường gặp

1. Các triệu chứng thường gặp của thoái hóa khớp

Các triệu chứng của thoái hóa khớp thường diễn tiến chậm và nặng dần theo thời gian, bao gồm:

• Đau. Khớp của bạn có thể bị đau trong hoặc sau khi vận động

• Cảm giác yếu khớp. Bạn sẽ cảm giác khớp bị yếu khi mang vác vật nặng

• Cảm giác cứng khớp. Khớp thường bị cứng sau vào buổi sáng hoặc khi không hoạt động

• Giới hạn vận động khớp. Bạn có thể sẽ gặp khó khăn trong việc vận động các khớp theo đúng biên độ bình thường của nó

• Có tiếng kêu. Bạn có thể nghe thấy tiếng động khi cử động khớp.

Các triệu chứng của thoái hóa khớp thường có thể kiểm soát tốt, tuy nhiên không thể đưa các khớp đã bị thoái hóa trở lại như ban đầu được. Tập luyện đúng cách, ổn định cân nặng và những phương pháp điều trị khác có thể làm chậm diễn tiến bệnh đồng thời giúp cải thiện cơn đau và chức năng khớp.

Triệu chứng của thoái hóa khớp thường diễn tiến chậm và nặng

dần theo thời gian

2. Thoái hóa khớp do nguyên nhân/yếu tố nguy cơ nào gây ra?

- Thoái hóa khớp xảy ra khi các sụn đầu khớp dần dần bị hư hỏng theo thời gian. Sụn bình thường mềm chắc, là mô đệm nằm giữa các khớp hỗ trợ các quá trình vận động khớp. Trong thoái hóa khớp, bề mặt của sụn trở nên gồ ghề, lởm chởm. Cuối cùng, nếu chức năng đệm của sụn bị suy thoái hoàn toàn, các đầu xương của bạn sẽ bị cọ xát vào nhau khi vận động khớp.

- Những yếu tố làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp bao gồm:

• Lớn tuổi. Nguy cơ thoái hóa khớp tăng dần theo tuổi.

• Giới tính. Phụ nữ thường có bị cơ tiến triến thoái hóa khớp hơn, tuy nhiên hiện nay vẫn chưa rõ lý do.

• Béo phì. Việc tăng cân tạo thêm áp lực lên khớp, ví dụ khớp chậu, đầu gối. Thêm vào đó, những mô mỡ sản xuất nhiều protein có thể gây phản ứng viêm bất lợi xung quanh khớp.

• Chấn thương khớp. Chấn thương khi chơi thể thao hoặc tai nạn, có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp. Kể cả với những chấn thương xảy ra vài năm trước đó và có vẻ như đã hồi phục cũng có thể tăng nguy cơ thoái hóa khớp.

• Nghề nghiệp. Nếu nghề nghiệp của bạn liên quan đến việc gây áp lực liên tục, lặp đi lặp lại trên khớp thì nhiều khả năng khớp của bạn sẽ bị thoái hóa theo thời gian.

• Di truyền. Một số người mang trong mình gen di truyền có khả năng tiến triển thoái hóa khớp.

• Dị dạng xương. Một vài bệnh nhân bị biến dạng xương, khớp hoặc sụn cũng làm tăng nguy cơ bị thoái hóa khớp.

Chấn thương khớp là một yếu tố làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp

3. Biến chứng nào có thể gặp nếu chậm trễ điều trị thoái hóa khớp?

Thoái hóa khớp là một bệnh thoái hóa diễn tiến xấu dần theo thời gian. Những cơn đau, cứng khớp có thể trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân.

Một số người không thể làm việc trong thời gian dài. Khi đau khớp diễn tiến nặng nề, các bác sĩ có thể sẽ đề nghị bệnh nhân thực hiện phẫu thuật thay khớp.

4. Chẩn đoán và điều trị thoái hóa khớp

- Chẩn đoán thoái hóa khớp

Trong quá trình khám bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tình trạng khớp (mức độ cứng khớp, sưng đỏ của khớp, biên độ vận động khớp) và có thể đề nghị làm thêm một số phương tiện chẩn đoán thoái hóa khớp như sau:.

• Chẩn đoán hình ảnh để đánh giá mức độ bị ảnh hưởng của khớp bao gồm chụp X-quang và cộng hưởng từ (MRI).

• Xét nghiệm máu giúp loại trừ những nguyện nhân khác gây đau khớp, ví dụ như viêm thấp khớp.

• Phân tích dịch khớp giúp xác nhận tình trạng viêm trong khớp của bạn cũng như gợi ý nguyên nhân gây viêm do bệnh gout hay nhiễm trùng…

- Điều trị thoái hóa khớp

• Dùng thuốc: Các loại thuốc như Acetaminophen, Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID)… để cải thiện các triệu chứng thoái hóa khớp

• Các liệu pháp bao gồm: Vật lý trị liệu, liệu pháp nghề nghiệp, dưỡng sinh và Yoga… giúp gia tăng sức mạnh cho những cơ quanh vùng khớp bị thoái hóa giúp tăng biên độ vận động và giảm đau…

• Phẫu thuật và những thủ thuật khác: Nếu áp dụng các phương pháp trên không đạt được kết quả nhưng mong muốn bác sĩ sẽ cân nhắc xem bạn có nên phẫu thuật (chỉ thực hiện như biện pháp cuối cùng) hay thực hiện các thủ thuật tiêm corticosteroid, dung dịch bôi trơn ổ khớp…

Một case phẫu thuật thay khớp gối

Ngoài ra, việc thay đổi lối sống lành mạnh như thường xuyên tập thể dục, giảm cân lành mạnh, sử dụng các vật dụng hỗ trợ… cũng giúp ích cho việc điều trị và phòng tránh thoái hóa khớp.

BS. Cao Hùng Linh Ân

#thoáihóakhớp #thaykhớp