GENE VÀ CÁC TẾ BÀO NÃO LIÊN QUAN THẾ NÀO ĐẾN CHỨNG MẤT NGỦ

Các nhà khoa học đã đánh giá gen và kiểu ngủ của khoảng 1,3 triệu người và đã tìm ra hàng trăm gen có liên quan đến chứng mất ngủ. Phát hiện này có thể dẫn đến các phương pháp điều trị mới có thể giúp nhiều người trên thế giới đấu tranh với tình trạng thiếu ngủ.

Gene và các tế bào não liên quan được cho là có mối liên hệ với chứng mất ngủ

I. Ảnh hưởng của mất ngủ:

Thỉnh thoảng, chúng ta sẽ có những đêm khó ngủ, thậm chí là mất ngủ. Khoảng 10% dân số trên thế giới mắc phải chứng bệnh này. Khi rơi vào tình trạng khó ngủ hoặc ngủ không sâu, chúng ta dễ biểu hiện các triệu chứng như mệt mỏi, năng lượng thấp, khó tập trung, rối loạn tâm trạng và giảm hiệu suất trong công việc.

II. Nghiên cứu mới:

Mất ngủ là một vấn đề nghiêm trọng

Các cơ chế sinh học của chứng mất ngủ chưa được tìm hiểu rõ, nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng mất ngủ, chất lượng giấc ngủ có liên quan đến di truyền. Trước đây người ta đã tìm ra một số gen liên quan đến chứng mất ngủ nhưng các nghiên cứu gần đây của một nhóm nhà khoa học đã phát hiện ra nhiều điều tuyệt vời hơn nữa. Các nhà nghiên cứu hàng đầu bởi Danielle Posthuma, giáo sư di truyền thống kê tại Đại học Vrije ở Amsterdam, đã kết hợp thông qua một cơ sở dữ liệu di truyền khổng lồ của 1,3 triệu người, bao gồm cả một phần của UKBiobank và đã làm xét nghiệm di truyền với công ty tư nhân 23andMe.

Bằng cách liên kết các gen phổ biến với mô hình giấc ngủ, các nhà nghiên cứu đã có thể xác định 956 gen mới có các biến thể góp phần gây nguy cơ mất ngủ. Sau đó, họ đã tiến hành xác định loại tế bào và vùng não sử dụng các gen này.

Một số gen đóng vai trò quan trọng trong chức năng của sợi trục – cấu trúc dài và mảnh của tế bào thần kinh hoặc neuron mang theo những xung động điện thế. Những vùng hoạt động của các tế bào thần kinh này được tìm thấy ở vùng vỏ não trước và nhân dưới vỏ não, được xác định trong các nghiên cứu hình ảnh não của những người bị chứng mất ngủ.

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy chứng mất ngủ, giống như rất nhiều chứng rối loạn thần kinh khác, bị ảnh hưởng bởi 100 gen, mỗi gen có một tác động nhỏ . Bản thân những gen này không gây ảnh hưởng, nhưng khi các gen này liên kết với nhau sẽ gây nguy cơ mất ngủ . Chúng tôi đã nghiên cứu ra rằng với một phương pháp mới, cho phép chúng tôi xác định các loại tế bào não cụ thể, như một tế bào được gọi là tế bào thần kinh gai trung bình.” Tuyên bố của Posthuma.

Điều đặc biệt đáng ngạc nhiên là có rất ít sự trùng lặp giữa các gen mới được xác định và những gen được biết là có liên quan đến các đặc điểm giấc ngủ khác. Thay vào đó, có rất nhiều sự trùng lặp với các gen liên quan đến trầm cảm và lo lắng. Điều này cho thấy tuần hoàn não điều chỉnh cảm xúc, căng thẳng. Và việc điều trị sự căng thẳng có thể là mục đích để điều trị mất ngủ.

Nghiên cứu này là một bước tiến lớn trong việc tìm hiểu nền tảng di truyền của chứng mất ngủ. Những phát hiện trên cho chúng ta thấy mất ngủ là một tình trạng nghiêm trọng, do yếu tố di truyền chung của các chứng rối loạn tâm thần.

Tài liệu tham khảo: https://www.zmescience.com/science/insomnia-genes-04923/?fbclid=IwAR1VE66l2BlB916as_0MPSp-7fTdDS5mVDYu1RVy5giSTwQLou7cedIHs00

Trần Sơn Trúc

Sinh viên Y2, Khoa Y, ĐHQG HCM.